MES Nedir? MES Sistemleri

Manufacturing Execution System – MES (Üretim Yürütme Sistemi)

Üretim Yürütme Sistemi (MES), üretimde kullanılan her türlü metot ile aracın toplandığı, çevrim içi olarak entegre edilen bilgisayar destekli bir sistemdir. İlk defa 1990 yılında kullanılmıştır.

MES dört temel işlevi yerine getirir:

Üretim Sahasından Anlık-Eş zamanlı veri toplar (örneğin makine duruşları).
Verileri düzenleyip merkezi bir veri tabanında saklar.(ERP ile ileri geri entegre şekilde)
Planlama ve mühendislik büro gibi verilerin saklandığı diğer bilgi sistemlerinden kritik verileri de dâhil ederek tüm verilerin ağ üzerinden erişilir olmasını sağlar.
ERP’den iş emirlerini alıp düzenleyerek üretim birimlerine aktarır. Aynı zamanda vakalara eş zamanlı detaylı planlama ile tepki vererek verimliliği ve kaliteyi artırır.

MES ham maddeden bitmiş ürüne kadar üretimdeki tüm hareketi bilişim araçları yardımıyla takip etmektir. İş emirleri operatörün çalıştığı ekipmana ERP tarafından MES aracılığıyla servis edilir. Sahadaki bilgiyi operatör aracılığı ile değil tezgah ve ekipman üzerine entegre edilmiş, araçlarla, ekipmana ait PLC yazılımından yada panellerle girdi olarak alıp, ERP sisteme ve Andon panellere ileterek bilginin dağıtma ve toplanma süresini kısaltmakta ve hataları azaltmaktadır.

Tezgah üzerine entegre edilen veri toplama panelleri I/O kartlarıyla (input output cards) tezgah, pres,enjeksiyon makinesi vb. üretim araçlarıyla haberleşmektedir.

MES kullanımının faydaları

İmalat dönüş süresini (Cycle) kısaltır.
Hazırlık / tedarik süresini azaltır.
Veri girişinde harcanan süreyi tamamen ortadan kaldırır veya azaltır.
Ürün kalitesini iyileştirir.
Vardiyalar arası dokümantasyon gereğini ortadan kaldırır veya azaltır.
Planlama sürecini iyileştirir
Fabrika çalışanlarının verimliliğini artırır.
Kayıp belge vakalarını engeller.
Üretimi tamamlanmak üzere bekleyen mamullerin sayısını azaltır.
Müşteri hizmetlerini geliştirir.

MES’in işlevleri

Üretim Sahasından Anlık-Eş Zamanlı Veri toplama
Performans Analizi
Toplanan veri baz alınarak istenilen formatta Raporlama yapmak
Görevlerin üretim birimlerine dağıtımı
İş / detay planlama
Bakım yönetimi
İşgücü yönetimi
Kalite yönetimi
Süreç yönetimi
Ürün takibi ve kütüğü
Kaynak tahsisi ve durum belirleme

MES’in ana işlevleri

Planlama Sistemi Ara yüzü
Veri Toplama
İş Emri Yönetimi
İş İstasyonu Yönetimi
Stok Takibi ve Yönetimi
Malzeme Akış Takibi
İstisnai Durumlar Yönetimi
Üretim Zekâsı

MES’in takviye işlevleri

Bakım Yönetimi
Zaman ve Devamlılık Yönetimi
İstatistiksel Proses Kontrolü
Kalite Güvence
Süreç Verisi ve Performansı Analizi
Belge ve Ürün Yönetimi
Ürün Takibi ve Kütüğü
Tedarikçi Yönetimi

Standart bir MES Sistemi aşağıdaki parçalardan oluşur;

Veri izleme ve yazılımı
Merkezi donanımı (server)
Veri toplama donanımı/yazılımı
MES operasyon modülü
MES performans modülü
Operatör önyüzleri donanımı
Raporlama sistemi

İŞLETMEDEKİ BİLGİ İHTİYACI

Kapsamlı bir Üretim Yönetimi Sistemi (Manufacturing Execution System MES) işletmelerdeki bilgi ihtiyaçlarını karşılar.

Üretim departmanı:

İşletme operatörleri aşağıdaki sorulara cevap ararlar.

Bu makina niye çalışmıyor?
Makina hızını doğru ölçebiliyor muyum?
Bu ay yapılan duruşlar geçen yıla oranla nasıl?

Mühendislik Büro:

Mühendisler, aşağıdaki sorulara cevap verebilirler.

Bu kontrol döngüsü için referans değerler doğru mu?
Koruma kilitleri limitleri proses değerlerini kararsız yapar mı?
Alarmlar operatörleri yeteri derecede uyarır mı?

Süreç Mühendisleri ise aşağıdaki konulara cevap verirler.

Bu makine üretimde dar boğaz mı yaratıyor?
Bu sürücü nasıl bozuldu?
Malzeme stoklarım yeterli mi?

Kalite Departmanı:

Kalite Güvencesi personeli de çeşitli sorgulamalarda bulunurlar.

Reçete değişiklikleri ürün kalitesini ve miktarını etkiledi mi?
Geçen bakımdan sonra yatak sıcaklıkları ve titreşim arttı mı?
Geçen yıl makinalar kaç saat devrede kaldı?

Kurulacak MES sistemi yukarıda listelenen genel bilgileri sağlayacağı gibi aşağıda listelenen özel üretim takibi isteklerini gerçekleştirir;

Üretimin detay takibi
Kalite yönetimi
Operatör ve diğer elemanların izlenmesi
ERP ile iletişim ve entegrasyon

MES, MIS değildir

MES, MIS (Management Information System) ile karıştırılmamalıdır. MES, sistemde tutulan bilgiyi kullanarak “yapay bir zekâ” yaratmak suretiyle, MIS’in yapamayacağı aşağıdaki fonksiyonları yerine getirir;

Üretim,
Parça üretimi ve ölçümü,
İş emri önceliklerini yönetme,
Personel atama / yeniden atama,
Yarı mamulleri tahsis etme / yeniden tahsis etme,
Makineleri açma, kapama,
Yarı mamulleri iş istasyonlarına iletme, iş istasyonlarından alma,
Üretim ekipmanını programlama / yeniden programlama,
Tedarikçi yönetimi,
Üretim sürecine uluslararası en iyi yöntem ile yalın üretim ve altı sigma düşüncesini aşılama,
Tedarik zinciri yönetimi tepki süresini doğrudan geliştirme